Epidemiologia i etiologia przewlekłej choroby żylnej i żylaków kończyn dolnych
Według najnowszej terminologii zaburzenia funkcji oraz morfologii układu żylnego w obrębie kończyn dolnych określa się wspólną nazwą przewlekłej choroby żylnej. Jest to jedna z najbardziej rozpowszechnionych dolegliwości na świecie. Żylaki i niewydolność żylna znajduje się na 7. miejscu w grupie 28 najczęściej spotykanych przewlekłych chorób. Obliczono, że w Stanach Zjednoczonych nawet 35% mieszkańców dotknięta jest różnymi postaciami zaburzeń wydolności układu żylnego kończyn dolnych. Choroba ta częściej dotyczy kobiet, co prawdopodobnie wiąże się z osłabiającym ścianę żylną wpływem żeńskich hormonów płciowych oraz z przebytymi ciążami. Niewydolność układu żylnego i żylaki pojawiają się w różnym wieku, zawsze obowiązuje jednak zależność, że nasila się ona wraz z długością życia. Jednym z najbardziej obciążających czynników ryzyka wystąpienia żylaków i ich powikłań jest obecność choroby u najbliższych krewnych. Niezwykle istotny jest także tryb życia i rodzaj wykonywanej pracy. Osoby, które unikają ćwiczeń fizycznych aerobowych, są mało aktywne i dodatkowo pracują w pozycji stojącej lub siedzącej są w grupie dużego ryzyka wystąpienia przewlekłej choroby żylnej. Inne zagrożenia, podwyższające prawdopodobieństwo powstania choroby to: hormonalna antykoncepcja lub terapia zastępcza, palenie tytoniu, nadwaga, częste zaparcia, nadciśnienie tętnicze, inne choroby żył kończyn dolnych (zapalenie żył, przetoki tętniczo-żylne), nadmierne spożywanie alkoholu.
Mimo licznych przeprowadzonych w tej dziedzinie badań naukowych, nie udało się ostatecznie ustalić pewnego mechanizmu patofizjologicznego, prowadzącego do rozwinięcia się przewlekłej choroby żylnej i żylaków kończyn dolnych. Najszerzej przyjętą teorią jest teoria mówiąca o stanie zapalnym dotyczącym ściany żylnej i powierzchni zastawek żylnych jako czynnika rozpoczynającego proces chorobowy, kończący się ostatecznie zmniejszeniem sprężystości ściany żył, prowadzącym do poszerzenia światła, powodującym niedomykalność zastawek, nadciśnienie żylne i postępujące, od tego momentu niekiedy bardzo szybko, pojawienie się poważnych powikłań. Zmiany w ścianach żył są wynikiem adaptacji do ciągłego rozciągania, na jakie są one narażone w związku z zastojem krwi. Proces ten jest w dużej mierze spowodowany niedostosowaniem budowy układu żylnego kończyn dolnych do wymagań stawianych mu przez obecne warunki życia i pracy, które wymuszają mało aktywną pozycję siedzącą i stojącą.
Sposoby leczenia przewlekłej choroby żylnej i żylaków kończyn dolnych
1. Kompresjoterapia
Niezwykle ważnym elementem leczenia jest kompresjoterapia czyli zastosowanie bandaży lub gotowych wyrobów uciskowych. Podstawowym warunkiem powodzenia tego leczenia jest indywidualny dobór produktu i użycie stopniowanego, dostosowanego do potrzeb każdego chorego, ucisku. Nie wolno zapominać także o istniejących przeciwwskazaniach do tego typu leczenia.
2. Leczenie farmakologiczne
Celem farmakoterapii w przewlekłej niewydolności żylnej kończyn dolnych jest:
- Ograniczenie zastoju krwi żylnej w mikrokrążeniu
- Poprawa stopnia napięcia ściany żylnej (tonusu żylnego)
- Obniżenie lepkości krwi oraz poprawa właściwości reologicznych krwi
- Podwyższenie stopnia utlenowania tkanek
- Ograniczenie aktywacji leukocytów oraz stopnia adhezji, a przez to zmniejszenie stopnia reakcji zapalnej
- Optymalizacja funkcji bariery włośniczkowej
- Usprawnienie drenażu chłonnego
- Zmniejszeniem uczucia pieczenia, mrowienia oraz ciężkości nóg
- Obniżeniem bólu
- Zmniejszenie obrzęków ortostatycznych i ilości kurczów mięśniowych
- Leki naturalne
– Flawonoidy: rutozyd, trokserutyna, hesperydyna, diosmina
– Saponiny: escyna, wyciągi roślinne - Leki syntetyczne
– Dobesylan wapniowy
– Trybenozyd
Według szeregu ostatnio opublikowanych badań, największą skuteczność terapeutyczną wykazuje diosmina, której mechanizm działania wyraża się efektem przeciwzapalnym, przeciwobrzękowym i zmniejszającym przepuszczalność naczyń.
3. Skleroterapia
Polega na spowodowaniu zaniku światła żylaków, co może być wynikiem działania leków drażniących wewnętrzną część ściany żyły. Jest to metoda nie wymagająca znieczulenia i pobytu w szpitalu.
4. Metody operacyjnie
Są stosowne w przypadkach najbardziej zaawansowanych. Stosuje się usunięcie całej żyły odpiszczelowej (safenektomia) lub odstrzałkowej (parwektomia), a także wszystkich żylaków z dorzecza tych żył. W tym celu wykonuje się cięcia na podudziu lub udzie oraz dodatkowe cięcie w pachwinie lub dole podkolanowym.
Tradycyjne operacyjne leczenie żylaków zastępuje się coraz częściej metodami małoinwazyjnymi (wewnątrznaczyniowymi), głównie za pomocą lasera lub radiotermoablacji. Według badań, największy odsetek powodzenia w leczeniu uzyskuje się stosując najnowocześniejsze technologie , szczególnie światłowody radialne w połączeniu z laserem o dużej długości fali (np. 1470 nm). Wykonywane takim sprzętem laserowe operacje żylaków dają mniej dolegliwości bólowych w okresie pozabiegowym oraz pozwalają na bardzo szybki powrót do normalnej aktywności życiowej. Więcej informacji na temat laserowych operacji żylaków mogą Państwo znaleźć w tym artykule
Przewlekła choroba żylna kończyn dolnych, w tym żylaki kończyn dolnych, są jedną z najczęściej występujących obecnie chorób, będąc jednocześnie patologią często lekceważoną i źle ocenianą w pierwszych stadiach choroby. To powoduje, że w dalszym ciągu zbyt często spotykamy się z jej licznymi powikłaniami. Podjęcie właściwego leczenia żylaków odpowiednio wcześnie, a przede wszystkim działania profilaktyczne, pozwalają zmniejszyć uciążliwość choroby i koszty terapii następstw.
Uwaga dla pacjentów! laserowe operacje żylaków - super nowoczesna propozycja EVLT
